Rudo-de-la-fino
Ruta montana
Rutaceae
Àutri noum : Bono-rudo, Rulo, Ruèlo.
Nom en français : Rue des montagnes.
Descripcioun :Aquelo rudo-de-la-fino, o bono-rudo, porto pas trop bèn soun noum scientifi que vèn pas dins li mountagno. S'atrobo dins li tepiero seco e li roucaio de plano e de colo. Se destrìo de la rudo Ruta angustifolia, mai coumuno, emé soun port. Fai de ramo de flour proun tipico. I'a pas peréu de petalo franjado.
Usanço :Coume si cousino Ruta graveolens e Ruta chalepensis qu'èron cultivado à passa tèms, la rudo-de-la-fino a d'ùnis usanço interessanto. Pèr sougna li plago e li mau de gengivo, contro li verme e pèr faire veni li règlo (de pas prendre encò di femo empregnado).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : Pancaro entresigna
Fueio : coumpausado
Tipe bioulougico : Pancaro entresigna
Cicle bioulougico : Pancaro entresigna
Gènre : Ruta
Famiho : Rutaceae
Coulour de la flour :
Jauno
Petalo : 4
Ø (o loungour) flour : Pancaro entresigna
Flourido :
Estiéu
Sòu : Ca
Autour basso e auto :
Pancaro entresigna
Aparado : Noun
Liò : Tepiero seco
- Roucaio
Estànci :
Pancaro entresigna
Couroulougi :
Pancaro entresigna
Ref. sc. : Ruta montana (L.) L., 1756
Counsòudo
Equisetum ramosissimum
Equisetaceae
Àutri noum : Coussòudo, Erbo-de-la veissello, Fretadou, Penche, Torco.
Nom en français : Prêle ramifiée.
Descripcioun :La counsòudo, vo cassòudo en roudanen, es uno planto tras que coumuno dins mant'un relarg. Èi proun chanjadisso dins soun biais d'èstre. Se recounèis majamen, s'es en espigo, à sa pouncho que l'acabo ; pamens li dènt di guèno soun toujour acabado pèr uno longo pouncho en fiéu quouro soun jouino (fotò), acò pòu pas engana.
Usanço :H. Chastel : "Èro pèr faire lei coussoundoun, lou cause que tordian, que n'en fasian un nous coum'acò... E se vendié en espiçarié encaro ! Nautre n'avian eici. Alor n'en fasian la veisselo. Èro rugous acò" (O. Madon, op.cit. p. 144). E peréu, J. Delaunay :"Acò fai briha li couire, amé de lissiéu" (ibid.). Èi peréu uno planto vertuouso (vèire çai souto).
Port : Pichoto planto lignouso
Taio : 20 à 150 cm
Fueio : ges
Tipe bioulougico : Geoufite
Cicle bioulougico : Planto renadivo
Gènre : Equisetum
Famiho : Equisetaceae
Ordre : Equisetales
Coulour de la flour :
Ges de flour
Petalo : ges
Ø (o loungour) enflourejado : 1,5 cm
Flourido : Printèms
Sòu : Ca
Autour basso e auto : 0 à 800 m
Aparado : Noun
Mai à avoust
Liò : Ribiero
- Ermas
- Escoumbre e proche dis oustau
- Champ
Estànci : Coulinen à Mountagnard
Couroulougi : Paleoutroupicalo
Ref. sc. : Equisetum ramosissimum Desf., 1799